شکستگی ریشه دندان

یکی از اتفاق هایی که ممکن است در اثر ضربه سخت، فرد به آن دچار شود شکستگی ریشه دندان می باشد. شکستگی ممکن است در قسمت تاج یا ریشه باشد. همچنین شکستگی ریشه می تواند بصورت عمودی یا افقی اتفاق بیفتد. شکستگی عمودی یا افقی علت های مختلفی دارند. در این مطلب قصد داریم این علل را بررسی کنیم و به درمان آن بپردازیم.

 

 

درمان ریشه دندان یا همان عصب کشی و قرار دادن پست داخل ریشه دندان ممکن است عامل ترک یا شکستگی ریشه دندان بشود. از دلایلی که نیاز به عصب کشی وجود دارد می توان به پوسیدگی، ترمیم وسیع قبلی، صدمه های ضربه ایی و … اشاره کرد. در دندان هایی که درمان ریشه ی دندان یا همان عصب کشی در آن انجام شده است بیشتر شکستگی از نوع عمودی اتفاق می افتد. 

 

 

شکستگی ریشه دندان چگونه رخ می دهد؟

ضربه هاى وارد به دندان در اثر تصادف، ورزش و … مى تواند باعث شکستگی ریشه دندان شود.  شکستگی در اثر ضربه معمولا به صورت افقی است.

اين شكستگى ميتواند در نزدیکی لبه لثه ای ریشه، ناحيه ميانى و يا ناحيه انتهاى ريشه رخ دهد.

موقعيت شكستگى و سن دندانی روى پيش آگهى دندان تاثير دارد.

اگر شكستگى ریشه دندان به صورت افقى و در انتهاى ريشه دندان باشد، امكان باقى ماندن دندان بالاتر است. ولى اگر شكستگى نزديك لبه لثه و عمودى تر باشد، طوری که با سالکوس لثه ارتباط برقرار کرده باشد، امكان موفقيت طولانى مدت را كم ميكند.

 

انواع شکستگی دندان:

دندان پزشکان با توجه به نوع شکستگی دندان درمان را آغاز می کنند.

ترک خطی:

بر روی مینای دندان ترک های کوچکی ایجاد می شود که اغلب نیاز به درمان ندارند. در این حالت فرد باید مراقب جویدن و فشاری که بر دندان هایش ایجاد می شود باشد. می توان این حالت را یک هشدار در نظر گرفت.

 

شکستگی کاسپ دندان:

شکستگی کاسپ دندان به این معنا است که بخشی از قله های جونده ی دندان شکسته است. این نوع شکستگی اغلب دردناک نیست اما ممکن است اگر دندان زنده باشد (عصب کشی نشده باشد)  باعث به وجود امدن حساسیت دندان برای فرد بشود. اگر دندان قبلا روت کانال شده باشد، شکستگی کاسپ باعث ایجاد ناراحتی در جویدن می شود. قطعه شکسته شده باید خارج شود و بررسی انجام شود که آیا عمق شکستگی در حدی هست که بتوان دندان را با روکش کردن حفظ کرد یا نه.

کرک دندانی:

هنگامی که ترک روی دندان عمیق باشد و لایه های زیرین بجز مینای دندان را در برگرفته باشد. کرک دندانی از ناحیه ی سطح جونده تا اتاقک پالپ (که حاوی عروق و اعصاب است) ممکن است امتداد پیدا کرده باشد، اما در این حالت دندان نصف نمی شود. اگر این ترک خوردگی به مغز دندان برسد باعث ایجار حساسیت دندان می شود. برای جلوگیری از پیشرفت این ترک و جلوگیری از در برگرفتن ریشه  نیاز به عصب کشی و روکش دندان هست.

دندان نصف شده:

اگر دندان دچار ترک خوردگی شده باشد و فرد به آن توجه نکند ممکن است که دندان نصف شود. هنگامی که این اتفاق رخ دهد نمی توان کل دندان را نگه داشت و نیاز به خارج کردن دندان و انجام درمان های جایگزین هست.

شکستگی عمودی ریشه:

شکستگی عمودی ریشه از سطح جونده شروع نمی شود بلکه از ریشه ی دندان شروع می شود. درمان این نوع شکستگی به این صورت می باشد که دندانپزشک، دندان را می کشد و جای خالی آن را با ایمپلنت پر می کند.

 

مطالعه بیشتر: حفظ دندان ضربه به دندان

 

تشخیص شکستگی ریشه دندان چگونه صورت می گیرد؟  

در بعضی مواقع شکستگی را نمی توان با چشم دید و حتی در عکس های رادیوگرافی عادی و پیشرفته هم قابل تشخیص نمی باشد.  شکستگی ریشه ی دندان را می توان از روی مجموعه علامت هایی که برای بیمار به وجود می آید تشخیص داد. این تشخیص بر عهده ی دندان پزشکان با تجربه و حاذق می باشد. در بعضی موارد در رادیوگرافی های پیشرفته مانند CBCT یا همان سی تی اسکن محدود دندانی می توان شکستگی را تشخیص داد. دندان پزشکانی که در زمینه ی تشخیص شکستگی ریشه تبحر دارند متخصص درمان ریشه یا همان اندودنتیست ها هستند.

درجه بندی شکستگی دندان های قدامی در اثر ضربه:

با توجه به شدت و موقعیت نوع شکستگی می توان آن را تقسیم بندی کرد که در ادامه به آن می پردازیم.

کلاس یک: هنگامی که دندان فقط لب پر بشود یا شکستگی لایه ی مینا دندان اتفاق افتد می توان این شکستگی را در درجه کلاس 1 جایگذاری کرد.

کلاس دو: اگر شکستگی با منتهی شدن در لایه ی عاج که لایه زیرین مینای دندان هست اتفاق افتد در این دسته قرار می گیرد.

کلاس سه: در این دسته شکستگی دندان به پالپ یا مرکز دندان می رسد.

کلاس چهار: شکستگی ریشه ی دندان که به صورت عمودی رخ می دهد.

 

 

اقدامات و کارهای ضروری که هنگام شکسته شدن ریشه ی دندان باید انجام داد چیست؟

• اگر فرد دچار لقی دندان، درد شدید و یا پارگی لب و لثه شده باشد باید سریعا به دندان پزشک و ترجیحا متخصص روت کانال یا اندودنتیست، مراجعه کند.
• برای تسکین درد دهان و لثه باید از کمپرس سرد استفاده کرد.
• در بعضی موارد که بخش کوچکی از دندان می شکند نیازی به مراجعه ی فوری به پزشک نیست اما اگر دندان بر اثر همین شکستگی جزئی لبه تیزی پیدا کند که باعث بریدگی لب و دهان بشود باید حتما به پزشک مراجعه شود.

 

اقداماتی که تا قبل از رسیدن به دندان پزشک می توان انجام داد چیست؟

می توان کمپرس سرد را بر روی گونه و یا لب که محل نزدیکی به شکستگی دندان است گذاشت تا کمی از تورم را کاهش داد.

برای بر طرف کردن موقت درد می توان تا قبل از رسیدن به پزشک از مسکن استفاده کرد. روی دندان تا مراجعه به دندانپزشک نباید چیزی گاز زد.

بهتر است اگر تکه شکسته شده تاجی را پیدا کردید با خود به دندانپزشک ببرید.

 

راه حل و درمان این مشکل چیست؟

راه حل برای دندان که دچار شکستگی ریشه شده است در دست متخصص درمان ریشه یا همان متخصص روت کانال هست.

به طور کلی بسته به ناحيه شكستگى، لقى قسمت تاجى متفاوت است. هر چه خط شكستگى ریشه دندان به لبه لثه نزديكتر باشد، لقى دندان بيشتر است. دندانپزشك بسته به محل خط شكستگى تصميم مى گيرد كه دندان را حفظ كند يا نه. درمان اين دندانها به صورت قرار دادن قسمت لق شده در محل اوليه خود (تا حدامكان) و فيكس كردن آن با اسپلينت به مدت حداقل ٤ هفته ميباشد.

در طى فالوآپ هايى كه توسط دندانپزشك انجام ميشود حيات دندان بررسى مى شود. در صورت نكروز شدن دندان بايد روت كانال (عصب كشى) براى دندان صورت گيرد. در صورتى كه تاج دندانى دچار تغيير رنگ شود اين نشان دهنده نكروز شدن پالپ دندان است و انجام روت كانال تراپى در دستور كار قرار ميگيرد.

 

مطلب مرتبط: دانستنی های ضربه های دندانی برای دندانپزشکان